Όταν υπάρχει μια αντιπαράθεση είναι φυσικό η κάθε πλευρά να βάλλει εναντίον της άλλης με τα δικά της όπλα-πρακτικές.Κάποιος μπορεί να αντιδράσει βίαια, άλλος να αντιδράσει πονηρά άλλος να αγνοήσει την επίθεση που του γίνεται κλπ. Όλες αυτές οι συμπεριφορές κρίνονται όμως είτε ως θετικές είτε ως αρνητικές. Συνήθως οι επιθετικές συμπεριφορές κρίνονται αρνητικά, για παράδειγμα η βία είτε λεκτική είτε σωματική δεν θεωρείται -και δικαιολογημένα- πρέπων τρόπος για την επίλυση διαφορών.
Συχνά όμως όλες αυτές οι συμπεριφορές που ανταποκρίνονται στα κατώτερα ένστικτα του ανθρώπου αποτελούν την εύκολη λύση ,είναι το πρώτο πράγμα που θα περάσει από το μυαλό κάποιων ως μέσο για να πλήξουν τον αντίπαλο τους. Όταν για παράδειγμα υπάρχει μια διαφωνία σε ένα θέμα συζήτησης είναι σίγουρα πιο εύκολο να προσπαθήσεις να μειώσεις τον συνομιλητή σου με χαρακτηρισμούς παρά να προσπαθήσεις να αποδείξεις με επιχειρήματα ότι έχει δίκιο. Αυτό συμβαίνει απλά διότι οι χαρακτηρισμοί είναι πιο εύκολο να βρεθούν από τα επιχειρήματα κι επιπλέον με τους χαρακτηρισμούς δημιουργείται και η εντύπωση ότι "αφού ο τάδε είναι έτσι κι έτσι άρα έχει και άδικο".
Βέβαια αν αυτός που βρίζουμε συμφωνήσει τελικά μαζί μας τότε οι χαρακτηρισμοί που του εκτοξεύουμε παύουν δια μαγείας να ισχύουν και τον συγχαίρουμε για την ώριμη σκέψη του!
Με το παράδειγμα που παραθέσαμε κατανοούμε εύκολα τον χαρακτήρα των ανθρώπων που προσφεύγουν σε παρόμοιες τακτικές αντιπαράθεσης.Εξάλλου κάθε άνθρωπο τον χαρακτηρίζουν οι πράξεις και όχι οι σκέψεις του.Όμως συχνά με βάση τον παραπάνω συλλογισμό τείνουμε να εξισώνουμε τον άνθρωπο που θα αντιδράσει με ανάλογο τρόπο σε μια άσχημη συμπεριφορά (πχ θα απαντήσει στη βία με βία) με αυτόν που εκδήλωσε πρώτος την συμπεριφορά αυτήν. Λέμε μάλιστα εκφράσεις όπως "α έπεσες στο επίπεδο του" ,"αντιδρώντας έτσι γίνατε ίδιοι" κλπ.
Σίγουρα το να αποφύγει κάποιος να απαντήσει με τον ίδιο τρόπο σε μια άσχημη επίθεση που θα δεχτεί απαιτεί πολλή αυτοσυγκράτηση και είναι αξιέπαινο να το κατορθώσει κανείς. Όμως και το να χρησιμοποιήσει τα όπλα του αντιπάλου του δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και του ίδιου επιπέδου (ηθικού-πνευματικού) άνθρωπος με αυτόν. Σίγουρα οι πράξεις είναι που χαρακτηρίζουν τον καθένα μας αλλά με μια παράμετρο: Οι πράξεις μας για να μας χαρακτηρίσουν πρέπει να είναι αυθόρμητες .Για παράδειγμα όταν κάποιος χτυπάει κάποιον προκαλεί ουσιαστικά τα κατώτερα ένστικτα του άλλου να αντιδράσουν, όλοι διαθέτουμε τέτοια ένστικτα μέσα μας. Αν χτυπήσει λοιπόν κι αυτός που δέχτηκε το χτύπημα δε σημαίνει ότι είναι ίδιος χαρακτήρας με αυτόν που αβίαστα και απρόκλητα έκανε την αρχή.Ουσιαστικά έχουμε μια αντιπαράθεση σε ένα α επίπεδο, κάποιος χρησιμοποιεί πρακτικές και ρίχνει την ποιότητα της αντιπαράθεσης σε ένα επίπεδο β (που λόγω των πρακτικών που χρησιμοποίησε είναι πολύ πιο έντονο/σφοδρό από το α) και έτσι εξαγριώνει τον άλλο και των ωθεί να απαντήσει ανάλογα και να έρθει κι αυτός στο επίπεδο β. Μπορεί να βρίσκονται και οι 2 στο ίδιο επίπεδο αλλά στην ουσία αυτός που έκανε την αρχή ήταν πάντα στο κατώτερο επίπεδο. Επιπλεόν αυτός που έπεσε στο επίπεδο του άλλου δεν σημαίνει ότι θα παραμείνει εκεί αφού χρησιμοποιεί τις κακές πρακτικές αντιπαράθεσης μόνο σαν μέσο άμυνας όταν γίνεται στόχος τους. Ουσιαστικά ο ένας δεν έχει καν στο μυαλό του την προδιάθεση να χρησιμοποιήσει τέτοιες πρακτικές ενώ ο άλλος το κάνει απρόκλητα ελλέιψει άλλων επιχειρημάτων. Αυτό σίγουρα δείχνει διαφορετικής ποιότητας ανθρώπους.
Ο μόνος φόβος του να "γίνουμε ίδιοι " όταν απαντάμε σε τέτοιου είδους επιθέσεις με τον ίδιο τρόπο είναι αν τελικά συνηθίσουμε αυτές τις πρακτικές και τις υιοθετήσουμε σε βαθμό που να καταλήξουμε να γίνουμε εμείς που θα τις εκδηλώνουμε πρώτοι σε μια αντιπαράθεση. Σίγουρα το να αποφεύγουμε να τις χρησιμοποιήσουμε ακόμα και όταν προκαλούμαστε έντονα να το κάνουμε είναι ό,τι πιο θεμιτό και θα πρέπει πάντα να επιθυμούμε να συμβαίνει αυτό. Το να εξισώνουμε όμως ένα άτομο που θα τις χρησιμοποίησει με αυτόν που τις έχει ήδη χρησιμοποιήσει πρώτος εναντίον του, είναι σαν να εξισώνουμε αυτόν που δολοφονεί, με αυτόν που δολοφονεί σε αυτοάμυνα.
