Στους περισσότερους ανθρώπους αρέσει να συζητάνε διάφορα θέματα από τα πιο απλά καθημερινά νέα τους μέχρι και πιο πολύπλοκα ζητήματα με άλλους ανθρώπους. Η συζήτηση ή ο διάλογος ικανοποιεί την ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία με τα προσφιλή του πρόσωπα αλλά και την ανάγκη του να εκφραστεί σχετικά με ένα θέμα.
Σε μια συζήτηση για να έχει νόημα, πρέπει να γίνεται ανταλλαγή απόψεων. Το να μιλάς σε ένα ακροατήριο που δεν αντιδρά, που δεν έχει τίποτα να προσφέρει στη συζήτηση, είναι όντως ανούσιο. Δεν υπάρχει τρόπος να καταλάβεις τι αντίκτυπο έχουν τα λεγόμενα σου, ούτε να γίνουν κάποιες παρατηρήσεις πάνω σε αυτά. Ουσιαστικά χωρίς ανταλλαγή απόψεων μιλήσεις-δε μιλήσεις είναι το ίδιο και το αυτό.Με την ανταλλαγή απόψεων και οι 2 πλευρές ενδεχομένως να αποκτήσουν περισσότερες πληροφορίες για το θέμα που συζητάνε, να το δουν με μια διαφορετική οπτική από την δική τους αλλά και να οργανώσουν σε μια συγκροτημένη επιχειρηματολογία τις ιδέες που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν απλά σκόρπιες μέσα στο μυαλό τους για το επίμαχο θέμα. Έτσι όσοι συμμετέχουν σε μια συζήτηση από κάθε άποψη κερδίζουν κάτι. Είναι άλλωστε γνωστό πως η φιλοσοφική σκέψη αναπτύχθηκε σε ένα βαθμό και από τις συζητήσεις διαλόγους που είχαν οι διάφοροι φιλόσοφοι με τους μαθητές τους, τους αντιπάλους τους αλλά και τον απλό κόσμο.
Προβλήματα δημιουργούνται όταν η συζήτηση γίνεται αντιληπτή όχι ως ανταλλαγή απόψεων αλλά διαμάχη με σκοπό την επιβολή της γνώμης μας στον άλλο. Όσο καλή κι αν είναι η επιχειρηματολογία του καθενός είναι εντελώς εγωιστικό το να νομίζει κανείς ότι θα αλλάξει τελείως τη γνώμη ενός άλλου ανθρώπου. Είναι θεμιτό το να θες να καταλήξεις σε κάποια κοινά σημεία με την άλλη πλευρά καθώς κάποια πράγματα είναι πιο αντικειμενικά από κάποια άλλα. Όμως το να αλλάξεις τελείως τον τρόπο σκέψης ενός ανθρώπου, ο οποίος έχει διαμορφωθεί από δικές του εμπειρίες, γνώσεις και βιώματα είναι αλαζονικό να το επιδιώκει κανείς.Συχνά εξάλλου η διαφωνία σε μια συζήτηση έχει να κάνει με το ότι κάποιο κριτήριο δεν αντιμετωπίζεται το ίδιο σοβαρά από τα μέλη της συζήτησης. Κάποιος δηλαδή θεωρεί κάτι λιγότερο σημαντικό από ότι το θεωρεί ο άλλος. Πρόκειται δηλαδή ουσιαστικά για διαφορετικά συστήματα ιεράρχησης αξιών που είναι επόμενο να έχουν διαφωνίες..Το να μετατρέπουμε την συζήτηση σε κήρυγμα σημαίνει ουσιαστικά το να μιλάμε σε ένα ακροατήριο που δεν αντιδρά το οποίο αναφέραμε νωρίτερα. Επίσης η νοοτροπία αυτή δείχνει ότι δεν βλέπουμε το άτομο που συζητάμε σαν ισότιμο συνομιλητή αλλά σαν αμαθή άγριο τον οποίο έχουμε αναλάβει να..."διαφωτίσουμε"! Ο αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ των συνομιλητών που είναι προϋπόθεση για μια πολιτισμένη και αποτελεσματική συζήτηση, έχει πάει δηλαδή περίπατο ήδη πριν αρχίσουμε να μιλάμε όταν σκεφτόμαστε πως αποστολή μας είναι να τον κάνουμε να σκέφτεται όπως εμείς.Γι' αυτό άλλωστε και συνήθως συζητάμε απόψεις με άτομα που γνωρίζουμε και έχουν κερδίσει το σεβασμό μας και όχι με αγνώστους για τους οποίους δεν ξέρουμε καν πως θα αντιδράσουν.
Ίσως βέβαια σε κάποιες περιπτώσεις το να μεταβάλλεις τον τρόπο σκέψης του άλλου να είναι δυνατό να συμβεί. Όταν όμως η συζήτηση ξεκινάει με αυτό σαν αυτοσκοπό σημαίνει ότι είμαστε προκατειλημμένοι και δεν θέλουμε να ακούσουμε επιχειρήματα ή έστω να πληροφορηθούμε για μια νέα οπτική στο θέμα που συζητάμε. Έτσι η συζήτηση είναι καταδικασμένη να αποτύχει και στην καλύτερη περίπτωση να εξελιχτεί σε παράλληλους μονολόγους όπου κανένας δεν θα προσφέρει τίποτα στον άλλον. Σίγουρα είναι πιο γόνιμο και ωφέλιμο το να παρουσιάσεις το τρόπο σκέψης σου να πεις σε τι συμφωνείς και σε τι δεν συμφωνείς από τη γνώμη του άλλου (γιατί εντάξει κανείς δεν μπορεί να λέει τα πάντα λάθος!) και από εκεί και πέρα ο καθένας να επεξεργαστεί τα νέα δεδομένα του και να μεταβάλλει όσο πρέπει τη γνώμη του (αν πρέπει).
Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε άποψη που υπερασπιζόμαστε αποτελεί πάντα μια διαφορετική
γνώμη για κάποιον άλλον. Ο πλουραλισμός απόψεων και ο σεβασμός τους αποτελεί βασική αρχή της δημοκρατίας. Αν όλοι οι άνθρωποι σκέπτονταν το ίδιο οι νέες ιδέες δεν θα υπήρχαν η πρόοδος θα σταματούσε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου