Eθελοντικά γελασμένοι

Όταν αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα δεν υπάρχουν και πολλές επιλογές στον τρόπο δράσης: Είτε θα αγωνιστούμε να το λύσουμε είτε θα το υπομείνουμε. Αρκετοί άνθρωποι λειτουργούν έτσι.

    Συχνά όμως συναντούμε και άτομα που σε πρώτο στάδιο δηλώνουν ότι αναγνωρίζουν πως μια κατάσταση είναι λάθος, πως όντως υπάρχει ένα πρόβλημα. Αν για παράδειγμα ρωτήσουμε τον οποιοδήποτε σήμερα σχετικά με την κατάσταση της καθημερινής ζωής στην Ελλάδα της κρίσης  δύσκολα θα βρούμε κάποιον που να μην κάνει παράπονα για τα όσα συμβαίνουν. Στη συνέχεια όμως, κι  ενώ δείχνουν ότι έχουν συναίσθηση της  κατάστασης, την οποία μάλιστα μπορούν να αναλύσουν και λεπτομερώς, αρνούνται την προσπάθεια ανάληψης  πρωτοβουλίας για την εύρεση λύσης. Χαρακτηρίζουν μάλιστα τις όποιες  πιθανές λύσεις ή προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος τους   "επικίνδυνες" "ανεφάρμοστες πρακτικά" και γενικά είναι έτοιμοι να απορρίψουν τον οποιονδήποτε τρόπο δράσης σκεπτόμενοι πάντοτε μάλιστα ένα επιχείρημα για να απαξιώσουν την λύση που τους προτείνεται .Βέβαια αφού το ξεκαθαρίσουν αυτό τη συνέχεια συνεχίζουν να λένε ότι αναγνωρίζουν το πρόβλημα  (είτε είναι δικό τους είτε ακόμα και για άλλον)  και ένα σωρό άλλα λόγια ώστε να σιγουρευτεί όποιος τους ακούει πώς έχουν συναίσθηση του προβλήματος μιας κατάστασης  προσωπικής, συναισθηματικής, πολιτικής κλπ αλλά σίγουρα δεν είναι διατεθειμένοι να την αλλάξουν  αλλά ταυτόχρονα διαμαρτύρονται πως δεν μπορούν και να την υπομείνουν.

    Είναι προφανής  η αντίθεση λόγων και έργων στους ανθρώπους αυτούς, αλλά και πάλι αναρωτιέται κανείς γιατί συμπεριφέρονται έτσι. Μια ερμηνεία είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί φοβούνται να αντιδράσουν  και να έρθουν σε σύγκρουση για το οτιδήποτε ακόμα και για πράγματα που τους ενοχλούν. Σίγουρα θα μπορούσε να το υποστηρίξει κανείς αυτό όμως τις περισσότερες φορές ο  τρόπος που εκφράζονται για ένα  πρόβλημα δεν μαρτυρά δειλία. Χρησιμοποιούν δυνατές εκφράσεις και  αναλύουν το θέμα διεξοδικά. Ένας άνθρωπος που φοβάται θα προσπαθούσε να μην αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα ή ακόμα και δεν θα μιλούσε καν για αυτό. Στην περίπτωση των ανθρώπων που μελετάμε αυτά δεν συμβαίνουν. Μια άλλη πιθανή ερμηνεία είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν φτάσει σε απελπισία , σε αδιέξοδο σε ότι αφορά το πρόβλημα που τους απασχολεί και εύλογα το αναγνωρίζουν αλλά δεν μπορούν να αντιδράσουν.Όμως  η τάση των ανθρώπων αυτών να απορρίπτουν άμεσα την οποιαδήποτε πρόταση λύσης που θα τους γίνει χωρίς καν να την δοκιμάσουν δεν συνηγορεί στο ότι δεν αντιδρούν επειδή είναι απελπισμένοι. Ένας απελπισμένος δεν έχει τίποτα να χάσει επομένως είναι πρόθυμος να δοκιμάσει μια λύση  όσο περίεργη  απίθανη ή πρωτόγνωρη του φανεί.Και μάλιστα ένας απελπισμένος άνθρωπος θα αναγνωρίσει ότι τα όποια προβλήματα μπορεί να παρουσιάσει ένας συγκεκριμένος τρόπος δράσης (γιατί σπάνια υπάρχουν εύκολες και ανέξοδες λύσεις σε οποιουδήποτε είδους πρόβλημα) είναι σαφώς προτιμότερα από την απέλπιδα κατάσταση στην οποία βρίσκεται.

     Ουσιαστικά οι άνθρωποι αυτοί συμπεριφέρονται έτσι διότι προσπαθούν να ξεγελάσουν τους γύρω  τους. Δεν θέλουν να φανούν τρελοί που δεν αναγνωρίζουν ένα πρόβλημα που οι άλλοι αντιλαμβάνονται αλλά από την άλλη δεν θέλουν να βάλουν και το χέρι στους στην φωτιά ώστε να λυθεί  το πρόβλημα αυτό.Θέλουν όμως να έχουν και ήσυχη την όποια συνείδηση έχουν: γιατί να συγκρουστούν; Περιμένουν από κάποιον άλλον να μπει μπροστά και αυτοί να μην ακολουθήσουν αλλά να δρέψουν όμως τους καρπούς της επιτυχίας του αγώνα που θα κάνει αυτός ο άλλος για το δικό τους πρόβλημα. Και στην περίπτωση βέβαια που η λύση που θα τους προταθεί και θα γίνει προσπάθεια από άλλους να εφαρμοστεί για λογαριασμό τους, αποτύχει τότε οι ίδιοι πάλι θα είναι εντάξει αφού δεν θα αντιμετωπίσουν την αποτυχία αλλά θα φανούν σαν οι λογικοί και οι υπεύθυνοι  που δεν έδρασαν υπερβολικά  και που θα δηλώνουν ότι  " είχαν προβλέψει την αποτυχία".

     Πρόκειται λοιπόν για άτομα που κοιτάνε μόνο τον εαυτό τους (ειδικά μάλιστα στην περίπτωση που το πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν αφορά και άλλα άτομα) τα οποία επιθυμούν να βγουν εντάξει από οποιαδήποτε κατάσταση ανεξαρτήτως του τιμήματος για τους υπόλοιπους. Στην προσπάθεια τους αυτή χωρίζονται σε 2 υπο-κατηγορίες: Σε αυτούς που απλά δεν έχουν διάθεση δράσης και ξεγελούν τον εαυτό τους πείθοντας τον πως δεν έχει τρόπο δράσης έτσι ώστε να εξαλείψουν και όποιους ηθικούς ενδοιασμούς έχουν για την απραξία/δειλία τους. Και σε αυτούς που είναι ακόμα χειρότερα διπρόσωποι καθώς προσπαθούν να έχουν την υποστήριξη τόσο των δημιουργών των προβλημάτων αλλά και αυτών που τα υφίστανται. Επιπλέον το χειρότερο είναι πως με τη στάση τους αυτή -την άρνηση ουσιαστικής δράσης- σε συνδυασμό με την σε βάθος γνώση του προβλήματος   προβάλλουν σαν πρότυπο το ότι η απραξία και η άρνηση  λήψης ευθυνών και πρωτοβουλιών είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα. Και αυτό απλά συμβαίνει γιατί κάποιος που είναι λιγότερο ενημερωμένος για ένα πρόβλημα  εύκολα μπορεί να πει "κοίτα ο τάδε που τα ξέρει καλύτερα τα πράγματα δεν αντιδρά οπότε έτσι είναι το σωστό" ή ακόμα χειρότερα κάποιος να πει "ο τάδε έχει πιο σοβαρό πρόβλημα από αυτό που αντιμετωπίζω εγώ και δεν αντιδρά άρα δεν χρειάζεται να αντιδράσω και εγώ στο δικό μου πρόβλημα".

    Η λογική της επιβίωσης πάση θυσία είναι ίσως κατάλληλη για τις κατσαρίδες αλλά όχι για τους ανθρώπους. Ας μην γελιόμαστε! (και μάλιστα εθελοντικά!)