Σήμερα η εργασία είναι μια από τις πιο σημαντικές δραστηριότητες του ανθρώπου. Καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του ανθρώπου και είναι απαραίτητη για τον βιοπορισμό του.Όμως είναι τελικά μόνο τα χρήματα που κάνουν την εργασία απαραίτητη για τον ανθρώπο;
Ο άνθρωπος μέσω της εργασίας του χρησιμοποιεί τις σωματικές ή πνευματικές του δυνάμεις για να φέρει εις πέρας έναν ή περισσότερους στόχους. Για παράδειγμα η κατασκευή ενός προϊοντος, η εξυπηρέτηση ενός πελάτη, η πραγματοποίηση μιας πώλησης μπορούν να είναι οι στόχοι διαφορετικών εργασιών. Σε όλες τις περιπτώσεις ο άνθρωπος εξασκεί τις προσωπικές του δυνατότητες, καταβάλλει κάποιον κόπο και έχει σκοπό να επιτύχει κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα.Μέσα από όλη αυτή την διαδικασία ο άνθρωπος αναπτύσσει τη δημιουργικότητα του, και πραγματώνει τις ιδέες και τις σκέψεις του. Έτσι νιώθει ότι έχει την ικανότητα να επιτύχει σε διάφορα εγχειρήματα ενώ παράλληλα εξασκεί το μυαλό ή το σώμα του στις διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάθε φορά. Παράλληλα μαθαίνει από τα λάθη του αυτό-εκπαιδεύεται γίνεται καλύτερος και προσπαθεί συνεχώς να παραμένει ενημρωμένος στον τομέα της εργασίας του. Με την εργασία ο άνθρωπος νιώθει πιο ολοκληρωμένος σαν προσωπικότητα γιατί ουσιαστικά διαπιστώνει ότι μπορεί να καταφέρει πράγματα με τις πνευματικές του και σωματικές του δυνατότητες.
Αλλά μια στιγμή! Με βάση τα παραπάνω εργασία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί οτιδήποτε κάνει ένας άνθρωπος και του αποφέρει όλα αυτά τα ωφέλη. Ένας άνθρωπος που ασχολείται π.χ. με τον κήπο του, ή τον μοντελισμό νιώθει όλα τα παραπάνω. Σήμερα όμως θεωρούμε εργασία μόνο τις δραστηριότητες που αποφέρουν χρήματα (και φυσικά μιλάμε για νόμιμες δραστηριότητες!). Οτιδήποτε κάνει κάποιος και δεν του αποφέρει κάποιο χρηματικό ώφελος, απαξιώνεται από την κοινωνία ή στην καλύτερη των περιπτώσεων αντιμετωπίζεται με μια απλή συμπάθεια ή συγκατάβαση.
Όμως η πραγματική αξία της εργασίας είναι το γεγονός ότι βελτιώνει τον άνθρωπο μέσα από τις διαδικασίες που περιγράψαμε και πολλές άλλες (κοινωνικοποίηση, μεγαλύτερη εμπειρία στην επίλυση προβλημάτων, ανάπτυξη αισθήματος ευθύνης κ.α.) Η χρηματική αμοιβή για την εργασία δεν σχετίζεται με αυτά. Για παράδειγμα ένας παραγωγός μουσικής μπορεί να φτιάξει μια μουσική που δεν του αρέσει αλλά του την έχει ζητήσει ένας πελάτης. Κάποιος μπορεί να φτιάχνει δικά του έργα τέχνης αλλά να μην έχει τις γνώσεις ή το ενδιαφέρον να τις προωθήσει στην αγορά ώστε να βγάλει χρήματα από αυτά, αλλά και πιο απλά κάποιος μπορεί να εξυπηρετήσει έναν πελάτη που δεν συμπαθεί -επειδή αυτή είναι η εργασία του- νιώθοντας παράλληλα καταπιεσμένος που ήταν υποχρεωμένος να το κάνει.
Όταν κάποιος εργάζεται χωρίς να νιώθει θετικά παρά μόνο επειδή αμείβεται χρηματικά στην ουσία γίνεται δέσμιος της εργασίας του. Είναι σαν ένας δούλος της αρχαιότητας που δούλευε για να εξασφαλίσει οτι δεν θα τον χτυπήσουν/σκοτώσουν ή θα τον αφήσουν νηστικό να πεθάνει της πείνας, δούλευε δηλαδή για να επιβιώσει! Σίγουρα τα χρήματα έρχονται σαν ένα είδος κοινωνικής επιβράβευσης στην εργασία και είναι απαραίτητα για να επιβιώσει κάποιος σήμερα.Ουσιαστικά όμως δεν πρέπει να αποτελούν κριτήριο αξιολόγησης της εργασίας καθώς σχετίζονται με το πόσο εκτιμά κάποιος το αποτέλεσμα της εργασίας μας και όχι την ίδια την εργασία μας. Επιπλέον σε περίπτωση που κάποιος εργάζεται σε μια επιχείρηση τα χρήματα που θα πάρει είναι συνάρτηση και του κέρδους που θέλει η επιχείρηση για τον εαυτό της.
Η παρανόηση όμως σχετικά με το χρήμα και την εργασία δεν σταματά εδώ. Καθώς η εκπαίδευση του κάθε ατόμου είναι συνήθως και αυτή που καθορίζει την εργασία που αυτό θα επιλέξει, πολλοί κρίνουν την εκπαίδευση ενός ατόμου με βάση τα χρήματα που του αποφέρει.Έτσι από διάφορους πολλές πανεπιστημιακές σχολές θεωρούνται υποδεέστερες επειδή κάποιος δεν μπορεί να βρει εύκολα δουλειά διαθέτοντας πτυχίο από αυτές. Συχνά μάλιστα πολλοί άνθρωποι κρίνουν τη διαφορά 2 ανθρώπων με βάση τη διαφορά του μισθού τους! Προσωπικά γνώριζω περίπτώσεις ανθρώπων που λένε "και τι σημασία έχει που σπούδασες τα ίδια λεφτά βγάζουμε!" Βέβαια στο συλλογισμό αυτό δεν λαμβάνεται υπόψιν ότι η αγορά εργασίας αλλάζει συνεχώς και ότι είναι φυσικό ανάλογα με τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες κάποια επαγγέλματα να έχουν λιγότερη ή περισσότερη ζήτηση από άλλα.Επιπλέον στο συλλογισμό αυτό πάλι χρησιμοποιείται το χρήμα σαν κριτήριο και όχι οι γνώσεις και η καλλιέργεια που προσφέρεται στον άνθρωπο που σπουδάζει σε μια σχολή. Γιατί σίγουρα η πρόοδος μιας κοινωνίας εξαρτάται από τις νέες ιδέες των μελών της , την ευστροφία τους, τις γνώσεις τους, τη δημιουργική τους διάθεση, την κοινωνική τους συμπεριφορά και όχι από το πόσα χρήματα διαθέτουν. Με άλλα λόγια η κοινωνική πρόοδος εξαρτάται από την ποιότητα της εκπαίδευσης των ανθρώπων και όχι από την οικονομική τους ευρωστία.
Οι επιπτώσεις αυτού του υλιστικού τρόπου σκέψης είναι επιζήμιες για την κοινωνία.Το χρήμα θεωρείται το απόλυτο μέτρο σύγκρισης για κάθε άνθρωπο και όλες οι ανθρώπινες αξίες και αρετές μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα.Οι νέοι μαθαίνουν να κυνηγούν το εύκολο χρήμα με οποιοδήποτε μέσο καθώς παίρνουν το μήνυμα ότι η κοινωνία τους κρίνει με βάση το χρήμα. Η εργασία χάνει το πραγματικό της νόημα και γίνεται ένας μηχανισμός παραγωγής χρημάτων: Δεν έχει πια σημασία το αν ολοκληρώνει τον άνθρωπο και αν τον βοηθάει να γίνει καλύτερος και να αισθάνεται όμορφα με τον εαυτό του. Σκεφτόμενοι υλιστικά παρατηρείται το φαινόμενο να υπάρχει ζήτηση μόνο για συγκεκριμένα αντικείμενα εκπαίδευσης (που αντιστοιχούν σε συγκεκρίμενα "κερδοφόρα" επαγγέλματα) με αποτέλεσμα η κοινωνία να μένει πίσω στην ανάπτυξη άλλων τομέων της επιστήμης. Με το δικαιολογητικό ότι μόνο τα χρήματα μετράνε οι άνθρωποι θυσιάζουν εύκολα τα δικαιωματά τους αφου το σκεπτικό τους είναι να επιβιώσουν και μόνο. Πόσοι δεν έχουμε ακούσει το "καλύτερα δεν είναι να μου μειωθεί ο μισθός μου από το να πεινάσω:" Ακόμα συχνά ακούμε ότι άνθρωποι απεργώντας στερούν τα χρήματα απο συναδέρφους τους που θέλουν να εργαστούν και για αυτό είναι επιλήψιμοι. Οι αγώνες για δικαιώματα παραμελούνται για το χρήμα. Το κυνήγι του εύκολου χρήματος, ανεξάρτητα αν αυτό ανταποκρίνεται στα πραγματικά προσόντα μας, οδηγεί στην διαφθορά και σε εύκολες λύσεις ενώ ταυτόχρονα παραμελούνται παραγωγικοί τομείς που αποφέρουν χρήματα με μεγαλύτερη δυσκολία (πχ επαγγέλματα που σχετίζονται με την πρωτογενή παραγωγή). Έτσι οι απαραίτητοι αυτοί τομείς μαραζώνουν η οικονομία υποβαθμίζεται από την ελλειψή τους και η ανάγκη για χρήμα γίνεται ολοένα μεγαλύτερη δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο. Κι αν αυτά μας φαίνονται μακρινά ας εξετάσουμε λίγο καλύτερα τους λόγους που η Ελλάδα έφτασε οικονομικά στην σημερινή της κατάσταση!
Η ανάγκη για αλλαγές στο σύστημα αξιών μας, αλλά και άμεση εφαρμογής αυτών τον αλλαγών στον εργασιακό και εκπαιδευτικό τομέα κρίνεται σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ!
Η παρανόηση όμως σχετικά με το χρήμα και την εργασία δεν σταματά εδώ. Καθώς η εκπαίδευση του κάθε ατόμου είναι συνήθως και αυτή που καθορίζει την εργασία που αυτό θα επιλέξει, πολλοί κρίνουν την εκπαίδευση ενός ατόμου με βάση τα χρήματα που του αποφέρει.Έτσι από διάφορους πολλές πανεπιστημιακές σχολές θεωρούνται υποδεέστερες επειδή κάποιος δεν μπορεί να βρει εύκολα δουλειά διαθέτοντας πτυχίο από αυτές. Συχνά μάλιστα πολλοί άνθρωποι κρίνουν τη διαφορά 2 ανθρώπων με βάση τη διαφορά του μισθού τους! Προσωπικά γνώριζω περίπτώσεις ανθρώπων που λένε "και τι σημασία έχει που σπούδασες τα ίδια λεφτά βγάζουμε!" Βέβαια στο συλλογισμό αυτό δεν λαμβάνεται υπόψιν ότι η αγορά εργασίας αλλάζει συνεχώς και ότι είναι φυσικό ανάλογα με τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες κάποια επαγγέλματα να έχουν λιγότερη ή περισσότερη ζήτηση από άλλα.Επιπλέον στο συλλογισμό αυτό πάλι χρησιμοποιείται το χρήμα σαν κριτήριο και όχι οι γνώσεις και η καλλιέργεια που προσφέρεται στον άνθρωπο που σπουδάζει σε μια σχολή. Γιατί σίγουρα η πρόοδος μιας κοινωνίας εξαρτάται από τις νέες ιδέες των μελών της , την ευστροφία τους, τις γνώσεις τους, τη δημιουργική τους διάθεση, την κοινωνική τους συμπεριφορά και όχι από το πόσα χρήματα διαθέτουν. Με άλλα λόγια η κοινωνική πρόοδος εξαρτάται από την ποιότητα της εκπαίδευσης των ανθρώπων και όχι από την οικονομική τους ευρωστία.
Οι επιπτώσεις αυτού του υλιστικού τρόπου σκέψης είναι επιζήμιες για την κοινωνία.Το χρήμα θεωρείται το απόλυτο μέτρο σύγκρισης για κάθε άνθρωπο και όλες οι ανθρώπινες αξίες και αρετές μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα.Οι νέοι μαθαίνουν να κυνηγούν το εύκολο χρήμα με οποιοδήποτε μέσο καθώς παίρνουν το μήνυμα ότι η κοινωνία τους κρίνει με βάση το χρήμα. Η εργασία χάνει το πραγματικό της νόημα και γίνεται ένας μηχανισμός παραγωγής χρημάτων: Δεν έχει πια σημασία το αν ολοκληρώνει τον άνθρωπο και αν τον βοηθάει να γίνει καλύτερος και να αισθάνεται όμορφα με τον εαυτό του. Σκεφτόμενοι υλιστικά παρατηρείται το φαινόμενο να υπάρχει ζήτηση μόνο για συγκεκριμένα αντικείμενα εκπαίδευσης (που αντιστοιχούν σε συγκεκρίμενα "κερδοφόρα" επαγγέλματα) με αποτέλεσμα η κοινωνία να μένει πίσω στην ανάπτυξη άλλων τομέων της επιστήμης. Με το δικαιολογητικό ότι μόνο τα χρήματα μετράνε οι άνθρωποι θυσιάζουν εύκολα τα δικαιωματά τους αφου το σκεπτικό τους είναι να επιβιώσουν και μόνο. Πόσοι δεν έχουμε ακούσει το "καλύτερα δεν είναι να μου μειωθεί ο μισθός μου από το να πεινάσω:" Ακόμα συχνά ακούμε ότι άνθρωποι απεργώντας στερούν τα χρήματα απο συναδέρφους τους που θέλουν να εργαστούν και για αυτό είναι επιλήψιμοι. Οι αγώνες για δικαιώματα παραμελούνται για το χρήμα. Το κυνήγι του εύκολου χρήματος, ανεξάρτητα αν αυτό ανταποκρίνεται στα πραγματικά προσόντα μας, οδηγεί στην διαφθορά και σε εύκολες λύσεις ενώ ταυτόχρονα παραμελούνται παραγωγικοί τομείς που αποφέρουν χρήματα με μεγαλύτερη δυσκολία (πχ επαγγέλματα που σχετίζονται με την πρωτογενή παραγωγή). Έτσι οι απαραίτητοι αυτοί τομείς μαραζώνουν η οικονομία υποβαθμίζεται από την ελλειψή τους και η ανάγκη για χρήμα γίνεται ολοένα μεγαλύτερη δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο. Κι αν αυτά μας φαίνονται μακρινά ας εξετάσουμε λίγο καλύτερα τους λόγους που η Ελλάδα έφτασε οικονομικά στην σημερινή της κατάσταση!
Η ανάγκη για αλλαγές στο σύστημα αξιών μας, αλλά και άμεση εφαρμογής αυτών τον αλλαγών στον εργασιακό και εκπαιδευτικό τομέα κρίνεται σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου